Wetenschappers wisten al dat obesitas een onafhankelijke risicofactor is voor een ernstig ziekteverloop na besmetting met het coronavirus. Maar nu is in de VS ook aangetoond waarom: het coronavirus nestelt zich in de vetcellen én in afweercellen in het lichaamsvet. Vanuit daar tast het andere organen aan.

Vijf vragen aan ’vetexpert’ dr. Gijs Goossens, verbonden aan het Maastricht Universitair Medisch Centrum+.

Is er inmiddels bewijs dat het vetweefsel een soort reservoir is?

„Het gaat om twee recente artikelen, waarvan een nog niet beoordeeld is door collega’s. Beide Amerikaanse onderzoeken lijken aan te tonen dat het coronavirus zich nestelt in de vetcellen én de macrofagen (afweer- en ontstekingscellen) in het lichaamsvet. Die afweercellen zouden bij een gezond iemand eigenlijk moeten beschermen tegen een virus. Maar nu blijkt dat deze ook geïnfecteerd kunnen raken. Na infectie met het virus treedt er in al deze lichaamscellen een krachtige ontstekingsreactie op. Het vetweefsel kan dus optreden als een bewaarplaats waar het coronavirus zich schuilhoudt en zich kan vermenigvuldigen.”

Hoe is dat aangetoond?

„De onderzoekers hebben vetweefsel van verschillende vetdepots afgenomen tijdens een operatie. Het bleek dat het coronavirus de vetcellen en macrofagen kan infiltreren. Met name in de macrofagen en de voorlopers van vetcellen bleek hierdoor een sterke ontstekingsreactie op te treden. Tevens is het virus aangetroffen in onder andere het buikvet en het vet rondom het hart van overleden Covid-19-patiënten.”

Dus als je veel overgewicht hebt, is de kans op ernstige Covid-19 hoger?

„Ja, dit is al langer bekend. Deze nieuwe bevindingen laten zien dat het vetweefsel hierin een belangrijke rol lijkt te spelen. Mensen met obesitas hebben een grotere hoeveelheid vetweefsel waar dit virus kan binnendringen en zich kan vermenigvuldigen. Ook komen er dan meer ontstekingsreacties. Vervolgens ’communiceert’ het vetweefsel met andere organen, zoals de longen en het hart en ontstaat er orgaanschade.

Hoe moeten we deze bevindingen duiden?

„Dit is wederom een wake-upcall. We hebben twee pandemieën: de obesitas-epidemie en de Covid-19-pandemie. Die zijn niet los van elkaar te zien. We weten al meer dan een jaar dat obesitas het risico op een ernstiger ziektebeloop bij patiënten met Covid-19 verhoogt. Nu is er bewijs dat het coronavirus daadwerkelijk het vetweefsel kan binnendringen. Hoe meer vetweefsel je hebt, hoe zieker je dus kunt worden. Deze bevindingen suggereren dat we bij vaccinaties en de behandeling van Covid-19 wellicht rekening zouden moeten houden met de hoeveelheid vetweefsel van een persoon.” Zo zijn er vaccinologen die denken dat bij zwaardere mensen een hogere dosis van het coronavaccin beter zou werken.

Maar eigenlijk is het beter als de zwaardere mensen gaan afvallen?

„Dat klopt, maar eventjes dertig kilo afvallen is niet wenselijk. Snel afvallen middels een dieet leidt heel vaak weer tot gewichtstoename, en veel frustratie. Het gaat erom dat het echt tijd is voor duidelijke actie vanuit de overheid om obesitas tegen te gaan: het stimuleren van een gezonde leefstijl én dit mogelijk maken voor iedereen in de samenleving.